Każda firma dąży do osiągnięcia jak najlepszych zysków. Sprzedaż usług i towarów jest jednak obarczona pewnym ryzykiem, że nie będą one zgodne z umową zakupu. Wówczas istnieje możliwość zastosowania instytucji gwarancji lub rękojmi. Pierwsza oznacza odpowiedzialność producentów za stan i jakość danego produktu, druga – odpowiedzialność sprzedawców, którzy w swoich sklepach udostępniają rozmaite towary na sprzedaż. Poniżej omawiamy je dokładniej oraz przedstawiamy najważniejsze różnice między nimi.
Gwarancja jest typem dokumentu, wydawanym przez producenta, zaświadczającym o stanie danego produktu. Najczęściej jest uzyskiwana w trakcie zakupu. Gwarancja określa dokładnie czas jej obowiązywania oraz inne związane z tym warunki. Powinna zawierać takie dane jak: nazwę i adres gwaranta jakości i/lub przedstawiciela w danym kraju. Powinna także zawierać zapis potwierdzający, że nie zostanie wyłączona, ograniczona lub zawieszona, w przypadku wystąpienia niezgodności towaru lub usługi z treścią umowy.
Warto podkreślić, że gwarancja jest udzielana dobrowolnie przez producenta i nie jest obowiązkowa. Często jednak jest ważnym kryterium decyzyjnym w czasie zakupów, dającym nabywcy poczucie bezpieczeństwa co do stanu i jakości konkretnego towaru. Udzielenie gwarancji działa na korzyść producenta i wzbudza zaufanie wśród konsumentów.
Sposób funkcjonowania rękojmi określa kodeks cywilny. Sprzedawca odpowiada przed swoimi klientami, jeśli dany produkt ma wyraźną wadę fizyczną. Obejmuje zwłaszcza sytuację niezgodności towaru z umową, jego niekompletności, posiadania wyraźnych braków lub gdy nie nadaje się do użytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem. Wówczas, klient ma prawo skorzystać z prawa do rękojmi.
Zakłada się przy tym, że wada fizyczna wystąpiła prze zakupem towaru bądź doszło do niej na skutek istniejącej już wówczas przyczyny. Zazwyczaj sprzedawca jest odpowiedzialny za wydany towar przez okres dwóch lat. Rękojmia pozwala nabywcy domagać się wykonania bezpłatnej naprawy, wymiany towaru na nowy lub obniżenia ceny towaru (a także zwrotu kosztów zakupu). To nabywcy przysługuje prawo do decyzji, czy towar zostanie wymieniony na nowy, czy też naprawiony. Zwrot kosztów jest natomiast rozwiązaniem wybieranym w ostateczności, gdy nie ma możliwości wymiany lub naprawy towaru.
Sprzedawca jest zobowiązany do ponoszenia odpowiedzialności za sprzedaż wadliwego produktu. Jest z tego obowiązku jednak zwolniony, jeśli nabywca w momencie zakupu wiedział o wystąpieniu wady – na przykład z jej tytułu obniżono cenę. Ponadto, jeśli został poinformowany o wystąpieniu wady, również występuje prawo by odmówić rękojmi.
Różnice pomiędzy gwarancją a rękojmią dotyczą więc podmiotu odpowiedzialnego za wadliwość towaru oraz przekładają się na odmienne warunki i terminy w dochodzeniu roszczeń przez klientów.
